Megrez ED triplet APO
Marc van Gemert
&
Fred Hissink
Kort na de lancering van de Zenithstar Fluorite Doublet verschenen de eerste vragen op de diverse forums: ‘Is de ZS fluorite doublet beter dan de Megrez ED triplet APO?’ en ‘Is de kleurcorrectie van de ZS fluorite doublet beter?’ Enige tijd later verscheen de fluorite-doublet ook in Megrez-verpakking en nam de verwarring toe. Twee weken geleden hebben we beide kijkers visueel met elkaar vergeleken en de resultaten in dit artikel verpakt.
Volgens Daniel Da Pont van WO zou de Megrez Fluorite
Doublet (in het vervolg aangeduid als Megrez Fl.) ietwat scherpe beelden
vertonen dan de Megrez ED triplet APO (in het vervolg aangeduid als Megrez ED)
Hele grote verschillen zouden er echter niet zijn. Na wat speurwerk op diverse
Yahoogroupen en review-sites werd duidelijk dat beide kijkers nog niet met
elkaar waren
vergeleken, zelfs niet door review-goeroe Tom Trusock.
Dus, tijd om zelf aan de slag te gaan!
Het vergelijken van twee kijkers is een lastige zaak; de
beste resultaten krijg je alleen als je de onderlinge beelden direct met elkaar
kunt vergelijken. Sterker nog, als je het niet wilt laten bij een globale
indruk komt er zelfs veel meer bij kijken. Om directe interpretatie van de
beelden mogelijk
te maken zijn beide kijkers ‘stijf’ naast elkaar gezet;
alsof we een Megrezbinoculair wilde bouwen…De ‘Megrez-twins’ werd 45 minuten
voor aanvang van de test buiten gezet, dit om een goede thermal equilibrium
mogelijk te maken. Aardse invloeden die de seeing zouden kunnen beïnvloeden
werden zo goed mogelijk geëlimineerd (denk hierbij aan het observeren in de
buurt van warmtebronnen, bijvoorbeeld boven een dak)
Beide kijkers werden bewapend met dezelfde zenitspiegel,
oculairen en barlow: een WO quartz dieletric, een Televue Plossl 32, Radian 12,
Nagler 7 en Televue barlow 2x.
Ready?
Go!
Een
half uur nadat de kijkers waren opgesteld, begonnen we met de eerste
voorzichtige waarnemingen. Het was al direct duidelijk dat de Megrez ED
‘achterliep’ qua mate van acclimatiseren; niet zo vreemd als je bedenkt dat de
Megrez ED een triplet-objectief heeft en de Megrez Fl. een doublet is. Enfin,
toen beide kijkers de staat van ‘thermal equilibrium’ hadden bereikt, konden we
beginnen met het vergelijken. De maan stond aan een zeer transparante hemel,
dus een uitgelezen testobject v.w.b. de mate van kleurcorrectie, detailweergave
en contrastoverdracht.
Bij lage vergrotingen zijn de beelden van beide kijkers
identiek; een hoge contrastweergave en geen chromatische aberratie (afgezien
van de kleurfout die het oculair introduceert) De zeeën, kraters, rillen en
breuken zijn ook in het asgrauwe gedeelte duidelijk zichtbaar. Deels wordt de
goede zichtbaarheid veroorzaakt door de transparante hemel, maar daarnaast zegt
het ook iets over de overdracht van beelden door de optiek. Beide kijkers
vertonen bovendien geen reflecties die zwakke details kunnen versluieren. Als
de maan net buiten het beeldveld wordt gezet, is er geen ‘delegatie van licht’
dat de naderende maan aankondigt.
Naarmate de vergroting wordt opgevoerd, ontstaat een
klein verschil; de Megrez Fl. lijkt een scherpere beeldweergave te hebben, al
is het verschil in scherpte klein. Het afwisselend vergelijken van beide
kijkers in een vlug tempo laat zien dat de Megrez Fl. inderdaad een zeer kleine
voorsprong heeft. Het beeld lijkt iets helderder, iets sprankelender zogezegd.
Het lijkt alsof aan de Megrez Fl. net iets meer millimeters opening zijn
toegevoegd. Beide kijkers laten echter dezelfde details zien en het verschil is
niet bijzonder groot.
Tijdens momenten van matige tot goede seeing vertoont de
Megrez Fl dus een iets helderder beeld. Met name de STM-coating (Super
Transmission Coating) en het feit dat het objectief een doublet is i.p.v. een
triplet, zou hier aan een steentje kunnen bijdragen. Maar, naarmate de kwaliteit
van de seeing toeneemt, wordt het verschil tussen beide kijkers kleiner; en,
dat verschil was toch al niet groot. Dus, m.a.w.: de Megrez Fl. presteert iets
beter qua beeldscherpte en helderheid tijdens mindere en matige momenten van
luchtrust; de Megrez ED komt tijdens goede en zeer goede seeing op één lijn te
liggen met de Megrez Fl. Ook de test op Saturnus bevestigde onze vermoedens:
beide kijkers laten perfecte beelden zien van de geringde planeet, maar ook nu
bepaalde de kwaliteit van de seeing de voorsprong van beide kijkers. Een
relatief ‘klein’ object zoals Saturnus met scherpe en ook wazige begrenzingen
is een prima testobject. Beide kijkers laten de cassini-scheiding uitstekend
zien, evenals de equatoriale band en contrastverschillen. De Megrez Fl. lijkt
tijdens de helft van de waarnemingsmomenten een kleine voorsprong te hebben.
Nadat de maan achter de huizen was verdwenen, werd nog
even de bolvormige sterrenhoop M3 in het beeldveld gezet. Na lang en aandachtig
waarnemen werd duidelijk dat beide kijkers absoluut gelijkwaardig zijn; de
distributie van licht over de bolhoop is identiek, evenals als het oplossend
vermogen. Beide kijkers laten aan de rand zwakke afzonderlijke sterren zien en
naar het centrum toe hetzelfde korrelige uiterlijk. Ook de afbeeldingskwaliteit
vanuit het centrum naar de randen van het beeldveld is identiek.
Tja, altijd weer een hot item dat we lekker voor het
laatst hebben bewaard (!) Bij een lage vergroting vertonen beide kijkers geen
kleurfouten, afgezien van de laterale chromatische aberratie van de oculairen
(jawel, zelfs Tele Vue-oculairen vertonen kleurfoutjes!) Naarmate de vergrotingen
hoger worden, ontstaat een klein verschil in scherpte; echter, om dit te kunnen
constateren moet wel geconcentreerd worden geobserveerd! Beide kijkers
verdragen behoorlijke sterke vergrotingen en deinzen niet terug voor 280-300x!
En, alhoewel er geen nieuwe details aan het beeld worden toegevoegd
(zogenaamde ‘lege vergrotingen’) zijn de details in bijvoorbeeld kraters zeer
goed zichtbaar. Schaduwen op de maan zijn inktzwart en de randen van kraters,
bergen en andere oppervlaktedetails vertonen geen kleuren. Visueel gezien
kunnen we weinig verschil ontdekken v.w.b. de kleurcorrectie van beide kijkers.
Tijdens momenten van slechte seeing lijkt het alsof de Megrez Fl. een hele
lichte rode zweem vertoont. Bij nadere beschouwing blijkt dat de Megrez ED een
iets sterke mate van ‘kleurechtheid’ bezit, maar als je niet echt naar een
verschil zoekt, zul je het tijdens normale waarnemingen niet direct ontdekken.
Eigenlijk zijn beide kijkers absolute toppers en dus
winnaars; wie één van deze telescopen bezit, heeft werkelijk een prachtig
instrument! Resumerend kan worden gesteld dat de Megrez ED een iets betere
kleurcorrectie heeft en de Megreez Fl. een iets scherpe beeldweergave. Maar,
tijdens momenten van zeer (goede) seeing is het lastig om de onderlinge
verschillen vast te stellen! Bedenk wel dat de vergelijkingen niet parallel
lopen met de fotografische prestatie van de Megrez-brothers.
De bezitters van een Megrez ED triplet APO en een Megrrez
Fluorite Doublet moeten zich realiseren dat zij een zeer goed instrument in
handen hebben. Afgezien van de gebruikte materialen en afwerking zijn beide
kijkers tot zeer goede prestaties in staat. Zowel de ED als de FL. zijn toppers
en verschillen onderling maar weinig.
Ons advies: geniet van je Megrez ED triplet APO en Megrez
Fluorite Doublet. Beide kijkers verenigen geweldige optische eigenschappen en
kunnen zich meten met de bekende en
vaak duurdere merken.